Niet de natuur, maar Climate Action Failure wordt gezien als de grootste bedreiging voor de aarde. Dat stelt het Global Risks Report 2022 van het World Economic Forum (WEF). 

Ecologische crisis is ook een sociale crisis

De complexiteit van het afremmen van klimaatverandering kent in haar optiek drie dimensies. “Het eerste is het dilemma dat de ecologische crisis ook een sociale crisis is. Als we geen kleding meer uit China kopen, heeft dat grote gevolgen voor de mensen die daar werken. Als we de kolencentrales sluiten, verdwijnt een groot aantal banen in die sector. De tweede dimensie van de complexiteit is dat er een wereldwijde aanpak vereist is. Het schiet niet echt op als je als één land iets doet. Het maakt niet zoveel uit waar je CO₂-uitstoot, elke ton is er één. De derde dimensie is dat de aanpak over alle verschillende groepen heen moet gebeuren. Terwijl die groepen onderling zaken op elkaar afschuiven en regelgeving te langzaam gaat. Er wordt al geruime tijd gewerkt aan de EU-taxonomie en dan houdt de politiek op het laatste moment toch nog gas- en kernenergie als investeringsopties open.”

Moeilijk om in actie te komen

Omgaan met die complexiteit vergt aansturing van bovenaf, maar ook gezamenlijke actie van onderaf, vindt Karin. “En er gebeurt al veel. Vergelijk bijvoorbeeld het aantal vegan restaurants in de steden met vijf jaar geleden. Of de mogelijkheden om je kleding een tweede leven te geven. Maar de ontwikkelingen gaan toch nog te traag. Als de consequenties van klimaatverandering niet direct pijn doen, is het moeilijk om in actie te komen. Vergelijk het met de aanpak van roken. Iedereen zag dat het slecht was, wilde ook wel iets doen, maar pas toen er dwang kwam in de vorm van wetgeving liep het roken echt terug. Pas toen veranderde wat we acceptabel vonden en wat niet meer. Ook als het gaat om beleggen is de regelgeving te traag en te politiek. Europa loopt op dit gebied wel voor op andere werelddelen, maar dat mag ook wel. Wij westerse landen hebben met onze overmatige consumptie de problematiek veroorzaakt.”

Geen verandering zonder iets in te leveren

Veranderen doet een beetje pijn en is ongemakkelijk, stelt Karin. “Je kunt geen verandering brengen en een positieve invloed uitoefenen op de wereld zonder pijn te voelen, zonder iets in te leveren. Toch hoeft duurzaam beleggen op de lange termijn niet minder rendement op te leveren. In tegendeel zelfs. Je belegt wel anders, dus boek je wel degelijk andere resultaten. En het gaat bij risico en rendement uiteindelijk niet alleen om de financiële opbrengst, maar ook om het risico en het rendement voor de planeet en voor de maatschappij. Welke wereld laat je na? Het is voor pensioenfondsen verdedigbaar om de definitie van risico en rendement te verbreden naar impact op de wereld. We willen toch allemaal ons pensioen genieten in een wereld waarin de kwaliteit van leven niet slechter en bij voorkeur beter is dan in de huidige.”

Als sector één taal spreken

Daarnaast is het volgens Karin van belang om in de financiële sector samen te werken om een duurzaamheidsslag te maken. “Alleen gezamenlijk kunnen beleggers die op zich concurrenten van elkaar zijn effectief onderwerpen aankaarten bij bedrijven. Ook wordt er veel meer transparantie gevraagd over de impact van beleggingen. Dan is het wel noodzakelijk om als sector één taal te spreken. Om daar een goede eenduidige methodiek voor te hanteren is wereldwijde samenwerking vereist. Anders ontstaat er ruis vanwege onvergelijkbare rapportages. En dan nog moeten we accepteren dat er verschillen zijn in snelheid door culturele verschillen en door het stellen van andere prioriteiten.”

Goed pensioen in een fatsoenlijke wereld

Ze vindt dat een bestuurder van een pensioenfonds in zijn werk moet laten meewegen wat hij of zij persoonlijk belangrijk vindt. “Je kunt als fonds je financiële positie verbeteren, maar dat wil je wel in een goede en gezonde omgeving. De deelnemer wil uiteraard een goed pensioen, maar wel in een fatsoenlijke wereld. Nog niet zo heel lang geleden was slavernij normaal. Vrouwen mogen in Nederland sinds 1919 stemmen en apartheid is pas in 1994 formeel afgeschaft. Ik denk dat de volgende generatie ons gaat vragen waarom we eigenlijk dieren aten.”